Cộng đồng doanh nghiệp muốn chính phủ cho phép họ thuê thêm lao động nước ngoài, nhưng một số thành viên của công chúng lại lo lắng về việc cho phép nhiều người nước ngoài đến Nhật Bản sinh sống.
Vào ngày 19 tháng 11, Diamond Chain Store Online, một trang web cung cấp tin tức cho ngành bán lẻ, đã đăng một câu chuyện về một bài báo của Reuters xuất hiện một ngày trước đó phác thảo kế hoạch của chính phủ nhằm tự do hóa thủ tục thị thực và cho phép nhiều lao động nước ngoài không chỉ ở lại Nhật Bản vô thời hạn mà còn được phép đưa gia đình qua Nhật.
Câu chuyện giải thích những thay đổi được đề xuất sẽ có ý nghĩa như thế nào đối với độc giả của trang web. Hiện tại, chỉ một loại lao động nước ngoài cụ thể mới có thể ở lại Nhật Bản vô thời hạn. Ngoại trừ ngành xây dựng hoặc đóng tàu, người lao động nước ngoài chỉ có thời gian cư trú được giới hạn là năm năm. Bản sửa đổi được đề xuất sẽ loại bỏ giới hạn này đối với hầu hết công dân nước ngoài đã được phép làm việc tại Nhật Bản, một triển vọng mà Diamond Chain Store nhấn mạnh là do tình trạng thiếu lao động của đất nước.
Vào năm 2019, khi chính phủ nới lỏng các quy định nhập cư đối với những người có một số kỹ năng nhất định, dự kiến sẽ có 345.000 lao động nước ngoài đến Nhật Bản trong 5 năm tiếp theo, nhưng sau đó COVID-19 đã xảy ra. Số lượng lao động nước ngoài, bao gồm cả thực tập sinh kỹ thuật và người có thị thực du học, sẵn có cho các doanh nghiệp Nhật Bản trong hai năm qua chỉ giới hạn ở những người đã ở trong nước. Chính phủ đã cho phép một số người gia hạn thị thực trên cơ sở ngoại lệ.
Phần này nhắc lại phần lớn những gì báo chí chính thống đã đưa tin về việc sửa đổi với một điểm khác biệt đáng kể. Diamond Chain Store tuyên bố rằng nếu bản sửa đổi được thông qua, thì một số công nhân sẽ có “cơ hội đăng ký thường trú nhân”. Trên thực tế, Chánh văn phòng Nội các Hirokazu Matsuno, trong một cuộc họp báo thường kỳ, đã phủ nhận rằng những thay đổi sẽ dẫn đến việc cấp thường trú nhân.
Cộng đồng doanh nghiệp gây sức ép buộc chính phủ phải cho phép họ thuê thêm lao động nước ngoài, trong khi một bộ phận công chúng lo lắng về việc cho phép nhiều người nước ngoài sinh sống tại Nhật Bản. Chỉ riêng ý tưởng cho phép người lao động nước ngoài mang theo gia đình của họ đã là một mối lo đối với nhiều người Nhật Bản.
Sự thận trọng của phương tiện truyền thông trong việc đưa tin toàn bộ phạm vi sửa đổi là điều dễ hiểu vì lần sửa đổi cuối cùng đối với luật nhập cư cho phép nhiều lao động nước ngoài ở lại. Một số nhóm nhất định ở Nhật Bản đã phàn nàn và đề xuất mới là phần mở rộng của chính sách được đưa ra trong bản sửa đổi trước đó, được thực hiện vào năm 2019. Đã có một phản ứng dữ dội trên mạng xã hội đối với đề xuất mới nhất, với lời kêu gọi Thủ tướng Fumio Kishida từ chức, nhưng đề xuất rõ ràng là một phần của kế hoạch dài hạn trước khi Kishida lên nắm quyền.
Bản sửa đổi năm 2019 cho phép người lao động trong một số lĩnh vực nhất định sẽ có thể ở lại Nhật Bản từ một đến ba năm, và cho họ tùy chọn gia hạn thị thực vô thời hạn mà không cần kiểm tra nghiêm ngặt. Một số ý kiến phản đối sự thay đổi này cho rằng sự thay đổi này chỉ làm lợi các doanh nghiệp, nhưng những vấn đề phúc lợi của người lao động không được giải quyết.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Asahi Shimbun được xuất bản vào ngày 26/11, Yu Korekawa, một nhà nghiên cứu về các vấn đề dân số, nói rằng trước đại dịch, Nhật Bản “chấp nhận người nhập cư” và với việc cho phép người lao động nước ngoài ở lại vô thời hạn, một số lượng lớn hơn người nước ngoài sẽ đến Nhật Bản để sinh sống, làm việc và nuôi gia đình. Ông thất vọng vì những người mới đến này sẽ bị gạt ra ngoài lề xã hội mặc dù họ vẫn chọn làm việc tại Nhật Bản bất chấp rủi ro. Người Nhật vẫn xem thường người lao động nhập cư, mặc dù mục đích của họ là để có cuộc sống tốt hơn. Nhật Bản thu hút nhiều lao động từ châu Á hơn bất kỳ quốc gia không sản xuất xăng dầu nào khác ở châu Á, đặc biệt là lao động có trình độ học vấn. Như vậy cần đánh giá cao những người lao động nhập cư, và họ cần được chào đón như những tài sản quý giá cho cộng đồng nơi họ sinh sống và làm việc.
Trong chuyên mục “Honne” của Tokyo Shimbun vào ngày 29/11, Azusa Miyako đã trích dẫn một tweet của nhà lập pháp Thượng viện Masahisa Sato, người phản đối kế hoạch do Thành phố Musashino ở Tokyo đề xuất cho phép người dân nước ngoài bỏ phiếu trong các cuộc trưng cầu dân ý về các vấn đề của thành phố. Sato tuyên bố rằng nếu kế hoạch được thông qua, Trung Quốc sẽ cho 80.000 cư dân Trung Quốc đến Musashino để kiểm soát chính quyền thành phố. Miyako nói rằng bên cạnh việc nực cười (“Nếu hàng chục nghìn người chuyển đến, họ sẽ sống ở đâu?”), lý thuyết của Sato còn mang tính bài ngoại.
Mặc dù có những ý kiến trái chiều về việc sửa đổi luật nhập cư, nhưng không thể phủ nhận tình trạng Nhật Bản đang thiếu lao động trầm trọng, nhiều doanh nghiệp đang thực sự lo lắng khi vấn đề nhân lực của họ không được giải quyết.
Nguồn: Japan times – TRUONGTIEN.JP tổng hợp
